การถอดรหัสข้อความที่ 2 ของฆาตรกรต่อเนื่องที่ใช้ชื่อ Zodiac

มีคนสามารถถอดรหัสข้อความที่ 2 ของฆาตรกรต่อเนื่องที่ใช้ชื่อ Zodiac ได้สำเร็จ ซึ่งเป็นคดีที่มีอายุมากว่า 50 ปีแล้ว และยังคงเป็นคดีที่เป็นปริศนาอยู่จนทุกวันนี้

ในศาสตร์ของการเข้ารหัสลับ (Cryptography) เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องที่น่าสนใจมาก ๆ เราจึงสรุปใจความสำคัญและขั้นตอนวิธีการที่นักวิเคราะห์ใช้เพื่อถอดรหัสข้อความของฆาตรกรได้ ดังนี้ครับ

1. จดหมายหรือข้อความเข้ารหัสของฆาตรกรมีด้วยกัน 2 ชุด ถูกเรียกว่า 408 และ 340 ตามจำนวนของตัวอักษรทั้งหมดที่ปรากฎในข้อความ
2. ข้อความประกอบไปด้วยตัวพิมพ์ใหญ่ภาษาอังกฤษ ตัวพิมพ์ใหญ่ภาษาอังกฤษแบบเขียนกลับหลัง หรือกลับหัว และสัญลักษณ์ที่มีความใกล้เคียงกับสัญลักษณ์ราศี
3. เมื่อนับจำนวนตัวอักษรและสัญลักษณ์ที่แตกต่างกันแล้วจะพบว่ามีจำนวน 54 ตัว ซึ่งเมื่อเทียบกับตัวอักษรในภาษาอังกฤษแล้วมีเพียง 26 ตัวเท่านั้น
4. ข้อความชุดแรก 408 ถูกถอดรหัสได้โดย Donald Harden ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1969 โดยเป็นการเข้ารหัสแบบแทนตัวอักษร (Substitution Cipher) วิธีนี้ที่รู้จักกันดีก็อย่างเช่น ROT13 หรือ รหัสซีซาร์ (Caesar cipher) แต่ในเมื่อจำนวนสัญลักษณ์มีมากกว่าจำนวนตัวอักษรที่เป็นไปได้ในภาษาอังกฤษ ทำให้เข้าข่ายที่จะเป็น Homophonic substitution ซึ่งก็คืออีกรูปแบบหนึ่งของการเข้ารหัสแบบ substitution เพียงแค่ไม่ได้ map แบบ 1:1 แต่กลายเป็นว่า 1 ตัวอักษร อาจถูกแทนที่ได้มากกว่า 1 สัญลักษณ์ อย่างในกรณีนี้ก็คืออย่างน้อย 2:1 (54:26)

4.1. การถอดรหัสข้อความ 408 เริ่มจากวิธีนับความถี่ที่แต่ละสัญลักษณ์ปรากฎขึ้น (n-gram)

4.2. อย่างที่กล่าวไปว่าการเข้ารหัสอาจเป็น Homophonic substitution ซึ่งวิธีนี้ถูกคิดค้นมาเพื่อให้การถอดรหัสโดยวิเคราะห์ n-gram ทำได้ยากมากหรือได้ stat ที่ไม่ตรงตามความจริงหรือสะท้อนอะไรเลย

4.3. Harden พยายามมองหาสัญลักษณ์เดียวกันที่มีการเขียนติดกันแทน ซึ่งให้ผลลัพธ์ที่ดีกว่าการจับความถี่เป็นรายสัญลักษณ์ โดยการหาสัญลักษณ์เดียวกันที่เขียนติดกันหรือเขียนเบิ้ล หมายความว่าสัญลักษณ์นั้นอาจถูกแทนที่จาก AA, BB, CC ...

4.4 เมื่อเทียบกับคำศัพท์ในภาษาอังกฤษแล้ว ตัวอักษรที่พบว่ามีการเขียนเบิ้ลเยอะที่สุด 3 อันดับแรกคือ LL EE และ SS ตามลำดับ

4.5 Harden แทนที่สัญลักษณ์ที่เขียนติดกันด้วย LL แล้วคาดเดาว่าคำที่น่าจะปรากฎในจดหมายจากฆาตรกร ที่มี LL ประกอบอยู่ในคำ น่าจะเป็นคำว่า "KILL" ที่แปลว่า ฆ่า

4.6 เมื่อสามารถถอดสัญลักษณ์ให้จำนวนหนึ่งให้กลายเป็นตัวอักษร K I และ L ได้แล้วส่วนที่เหลือก็สามารถคาดเดาได้ง่ายขึ้น และถอดรหัสได้ตามมาในไม่ช้า

4.7 ข้อความถอดรหัสที่ได้มีการเขียนผิด เขียนตกไปบ้าง และมี 16 ตัวสุดท้ายที่ถอดความออกมาได้ไม่มีความหมาย โดยได้คำว่า "EBEO RIET EMETH HPITI"

4.8 ถึงแม้อย่างนั้น จากการยืนยันของหลายฝ่ายทั้ง ตำรวจและ FBI ลงความเห็นกันว่าข้อความนี้ถอดรหัสได้ถูกต้องแล้ว

4.9 ทั้งนี้ด้วยการที่ข้อความเข้ารหัสถูกเขียนด้วยมือ แต่เชื่อว่าฆาตรกรน่าจะเข้ารหัสข้อความทั้งหมดแบบ manual ส่งผลให้ข้อความเข้ารหัสที่ได้อาจเกิดข้อผิดพลาดได้จากความสับสนระหว่างเข้ารหัสของฆาตรกรเอง หรือการถอดความลายมือของฆาตรกรผิด อย่าง สัญลักษณ์ △ และ A ที่มีความใกล้เคียงกันซึ่งอาจสร้างความเข้าใจผิดได้

5.ข้อความชุดสอง 340 ออกมาภายหลังซึ่งใช้ทั้งสัญลักษณ์ที่ต่างจากเดิมที่มีเพียง 54 สัญลักษณ์เป็น 63 สัญลักษณ์ และวิธีการเข้ารหัสก็ต่างจากเดิม ทำให้ใช้วิธีเดียวกับ 408 ไม่ได้ และถูกทิ้งไว้เป็นปริศนามาจนถึงเร็ว ๆ นี้

5.1 ข้อความ 340 ถูกถอดรหัสได้สำเร็จโดย David Oranchak, Sam Blake, and Jarl Van Eycke. ในปลายปี ค.ศ. 2020

5.2 ทางทีมผู้ถอดรหัสยังคงเชื่อว่าฆาตรกรใช้การเข้ารหัสแบบ Substitution Cipher เหมือนเดิม เพียงแต่ข้อความหลังเข้ารหัสแล้วอาจถูกกระทำบางอย่างก่อนเพื่อให้ไม่สามารถที่จะวิเคราะห์และถอดรหัสได้แบบตรงไปตรงมา

5.3 หลังจากการวิเคราะห์อย่างยาวนานก็พบว่าข้อความเข้ารหัส จะถอดได้จำเป็นต้องแบ่งออกเป็น block ละ 9 บรรทัด ทำให้แบ่งได้เป็น 3 block

5.4 ในแต่ละ block จะไม่ได้ใช้การอ่านแต่ละตัวอักษรจากซ้ายไปขวาแบบปกติ แต่จะต้องประกอบอักษรแบบทแยงมุมเริ่มจากบรรทัดแรกตัวอักษรซ้ายสุด ต่อด้วยตัวที่ i+2 ของบรรทัดถัดไปจากบนลงล่าง โดยที่ i คือ ตำแหน่งในแถวของตัวอักษรปัจจุบัน

5.5 เนื่องจากทีมผู้ถอดรหัสเคยถอดพบคำศัพท์บางคำที่อ่านได้ใจความมาแล้วโดยบังเอิญ จึงกำหนดให้สัญลักษณ์บางตัวถูกแทนที่ด้วยตัวอักษรตามคำที่เคยเจอ จนทำให้ในที่สุดก็สามารถถอดความข้อความของ block แรกได้สำเร็จ

5.6 สิ่งที่ทำให้ทีมผู้ถอดรหัสมั่นใจกับผลลัพธ์ที่ได้เพราะว่าในเนื้อหาของข้อความที่ได้มีความสอดคล้องกับสถานการณ์ในช่วงเวลาที่มีฆาตรกรปล่อยข้อความเข้ารหัสนี้ออกมาจริง ๆ อย่างการพูดถึงห้องรมแก๊สซึ่งเป็นการประหารชีวิตนักโทษของสหรัฐอเมริกาในช่วงเวลานั้น

5.7 เมื่อนำวิธีของ block ที่ 1 ไปปรับใช้กับ 2 และ 3 พบว่าสามารถถอดความได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น จำเป็นต้องอาศัยการปรับแก้ และคาดเดาเพิ่มอีกประมาณหนึ่ง

5.8 block ที่ 2 ทีมผู้ถอดรหัสพบว่ามี 1 บรรทัดที่ถูกเลื่อนไปทางซ้าย 1 ตำแหน่งอย่างจงใจ หากทำการเลื่อนสัญลักษณ์ในแถวดังกล่าวไปทางขวา 1 ตำแหน่งจึงจะทำให้สามารถอ่านข้อความถอดรหัสได้ใจความ

5.9 ยังพบอีกว่า block ที่ 2 มีคำว่า "LIFE IS" ซึ่งถูก fix เอาไว้ที่ขวาสุดของบรรทัดแรก ซึ่งหากตัดคำดังกล่าวออกก่อนที่จะปรับข้อความตามแนวทแยง ตามข้อ 5.4 จะทำให้ block ที่ 2 สามารถถอดความออกมาได้สมบูรณ์

5.10 block ที่ 3 หลังจากนำวิธีของ block ที่ 1 มาปรับใช้พบว่าอ่านออกบ้างไม่ออกบ้าง ซึ่งเมื่อแยกคำศัพท์ที่อ่านออกกับอ่านไม่ออก ออกจากกัน จะพบ pattern ว่าคำที่ยังอ่านไม่ออกนั้นจงใจเขียนกลับหลัง เช่น LIFE ถูกเขียนเป็น EFIL หรือ PARADISE (คำที่ฆาตรกรใช้บ่อย) ถูกเขียนเป็น ESIDARAP หากจัดเรียกคำเหล่านี้ใหม่ก็จะทำให้ block ที่ 3 อ่านออกได้สมบูรณ์เช่นกัน

อย่างไรก็ตามทั้ง 2 ข้อความที่ถูกถอดรหัสได้สำเร็จนั้นได้รับการยอมรับจากคนหมู่มากเพียงเท่านั้น ไม่ได้รับการยืนยันจากเจ้าตัวหรือฆาตรกรผู้เข้ารหัสข้อความนี้ด้วยตนเอง ทำให้ยังคงเป็นไปได้ว่าวิธีการที่ใช้ข้างต้นนั้น อาจจะยังไม่ถูกต้อง และบางประโยคหรือบางคำศัพท์อาจถูกถอดรหัสออกมาไม่ถูกต้องอยู่

ผู้ถอดรหัสเองได้ชี้ถึงช่องโหว่ของวิธีที่ Robert Greysmith ใช้ในการคาดเดาข้อความถอดรหัสของฆาตรกร จากการสลับจัดเรียงตัวอักษรใหม่ ซึ่งสุดท้ายแล้วไม่ได้รับการยอมรับโดย FBI ว่าเป็นวิธีที่ถูกต้อง เพราะเพียงแค่ 18 ตัวอักษรภาษาอังกฤษก็ทำให้เกิดคำศัพท์เพื่อนำมาจัดเรียงเป็นประโยคให้ได้ใจความกว่าหมื่นหรือแสนรูปแบบแล้ว

เรื่องราวการพยายามถอดรหัสของ Robert Greysmith เคยถูกสร้างเป็นภาพยนตร์ในชื่อ Zodiac ในปี ค.ศ. 2007 ซึ่งเจ้าตัวเป็นคนให้ข้อมูลสำหรับบทภาพยนตร์ด้วยตนเอง กำกับโดย David Fincher นำแสดงโดย Jake Gyllenhaal และ Robert Downey Jr.

สำหรับใครที่สนใจในรายละเอียดที่ลึกกว่านี้ว่าทีมผุ้ถอดรหัสมีแนวคิด และนำเอาทฤษฎีหรือหลักการใดมาใช้บ้าง รวมไปถึง detail ในคดีนี้ที่นอกเหนือจากการพยายามถอดรหัส ทางทีมผู้ถอดรหัสได้ทำคลิปอธิบายเป็นขั้นเป็นตอนอย่างละเอียดให้ผู้ที่สนใจเข้าไปลองฟังและศึกษาได้ตาม link นี้

EP 1 - https://youtu.be/N_Oh4snhF70

EP 2 - https://youtu.be/uyH9-AHz-HY

EP 3 - https://youtu.be/57o8g3d6lSw

EP 4 - https://youtu.be/ZY1Y5xyKcBw

EP 5 - https://youtu.be/-1oQLPRE21o

สุดท้ายนี้ทีมงาน Incognito Lab ทุกคนขอแสดงความเคารพและขอบคุณทุกคนทีอุทิศตนหรือพยายามช่วยกันแก้ไขปริศนานี้ให้เข้าใกล้ความจริงเข้าไปทีละก้าว พวกเราเองก็หวังว่าความจริงของคดีนี้จะถูกค้นพบในสักวัน

source

- http://zodiackillerfacts.com/.../breaking-news-the.../

- http://zodiackillerciphers.com/408/key.html

- http://zodiackillerciphers.com